Leren hoe je een brandpunt in een kunstwerk kunt creëren is een nuttige manier om je vaardigheden als kunstenaar verbeteren en succesvolle composities maken.

Kunstwerken met sterke focuspunten zijn esthetisch aantrekkelijk en leiden het oog van de kijker in het stuk. Door planning van de compositie van uw schilderij of tekening eerst, kunt u direct het potentiële uiterlijk van het stuk verbeteren door te overwegen hoe de elementen zullen worden gerangschikt.

In deze gids leert u wat een brandpunt is en hoe u een sterk brandpunt in uw kunstwerk kunt creëren om meer succesvolle stukken te maken.

Disclaimer: Fine Art Tutorials is een door lezers ondersteunde site. Wanneer u aankopen doet via links op deze site, kunnen wij een kleine commissie verdienen zonder extra kosten voor u.

Wat is een brandpunt?

Een brandpunt van een kunstwerk is het gebied dat het eerst de aandacht van de kijker trekt. Het is het meest opvallende element van het schilderij of de tekening. Kunstenaars plannen welk element zij het meest willen laten opvallen bij het ontwerpen van de compositie van het stuk.

Kunstenaars kunnen het brandpunt creëren door visuele elementen te rangschikken: lijn , vorm kleur, waarde, textuur, formulier en ruimte. Schik deze elementen zo dat ze de kijker opvallen.

Zo zullen gebieden met een hoog contrast tussen hooglichten en schaduwen de aandacht trekken. Heldere kleuren, interessante vormen en harde randen zullen ook de aandacht van de kijker opeisen. Bovendien zullen menselijke gezichten en dieren de aandacht trekken.

Anders Zorn: Omnibusstudie

In dit schilderij van Anders Zorn staat het gezicht van de vrouw centraal, omdat mensen van nature worden aangetrokken door gezichten. Het kleurcontrast van de roze huidtinten tegen het geel zorgt echter ook voor contrast. Bovendien is de plaatsing van het gezicht op het bovenste derde snijpunt van het doek waar het oog automatisch terechtkomt. Zorn heeft zijn onderwerp slim geplaatst en kleurcontrast gecreëerd omzijn brandpunt te benadrukken voor de kijker.

Waarom een brandpunt in een compositie?

Het brandpunt is misschien een van de belangrijkste onderdelen van de compositie. Het dient om de belangstelling van de kijker te wekken en zijn aandacht vast te houden. Het brandpunt kan worden beschouwd als een middelpunt van belang, van waaruit je de rest van het kunstwerk kunt baseren. Het helpt ook om de betekenis van het werk over te brengen. Natuurlijk hoef je niet één brandpunt te hebben, je kunt meerdere brandpunten hebben. MaarAls je het brandpunt van het kunstwerk vooraf ontwerpt, heb je een zekere controle over hoe het kunstwerk door de kijker wordt ontvangen.

Manieren om een brandpunt te creëren: Contrast

Het doel bij het creëren van een brandpunt in een kunstwerk is te denken aan het creëren van contrast Gebruik visuele elementen zoals textuur, kleur, waarde, ruimte of vorm. Het element moet op de een of andere manier opvallen, of dat nu is door de manier waarop het geplaatst is, door het gebruik van textuur, waarde of kleurcontrast.

Waardecontrast in een brandpunt

Leonardo da Vinci: De dame met de hermelijn (Cecilia Gallerani)

Een van de meest voor de hand liggende manieren om een centraal punt in een schilderij te creëren is door het maken van waardecontrast Dit is een methode die door de geschiedenis heen is gebruikt, populair geworden in de Renaissance periode door Da Vinci.

De figuur, het onderwerp of het voorwerp dat je wilt laten opvallen, moet een hoger waardecontrast hebben. Het moet een dramatischer verschil hebben tussen de hooglichten en de schaduwen dan andere elementen in het schilderij.

Een manier om een bijzonder dynamisch stuk te maken, is het gebruik van de clair-obscur techniek Dit is de techniek waarbij een hoog waardecontrast wordt gebruikt om bepaalde elementen te benadrukken, vaak in portretschilderijen of houtskooltekeningen.

Caravaggio: Sint-Jeroen Schrijven

De figuren staan tegenover andere figuren of voorwerpen met weinig contrast, meestal geschilderd in middentonen of donkere waarden.

Vincent van Gogh: Caféterras bij nacht en twee waardevolle notan

Een geweldige manier om het brandpunt te bepalen met behulp van waardecontrast in een kunstwerk is met een notan studie. Notan is een zwart-wit studie, om de balans van licht en schaduw in een kunstwerk te laten zien. Lees onze gids van hoe maak je een notan studie voor een meer diepgaande blik.

Brandpunten en textuur

Met behulp van textuur om contrast in je afbeelding te creëren is een leuke techniek! Laat elementen opvallen door fysieke driedimensionaliteit aan je kunstwerk toe te voegen. Schilder met een paletmes en met een dikke textuur om je focuspunt uit het doek te laten springen. Het creëren van textuur met verf is vrij eenvoudig, maar je moet werken met een schildermedium waarmee je extra verdikkingsmiddelen kunt toevoegen. Als je bijvoorbeeld met olieverf werkt, kun je toevoegen koude was of een impasto medium Als je met acrylverf werkt, voeg dan een vormpasta of gel Met waterverf kun je zout aan je schilderij toevoegen om water te absorberen en textuur te creëren.

Ruimte en aandachtspunten

Ruimte verwijst naar de ruimte binnen en rond een onderwerp of object. Het verwijst ook naar hoe kunstenaars de illusie van ruimte creëren, perspectief dimensie en diepte in een kunstwerk.

Positieve en negatieve ruimte

M.C Escher: Ontwikkeling II

Een kunstwerk bestaat uit positieve ruimte en negatieve ruimte Een manier om een centraal punt te creëren is door de juiste balans Positieve ruimte is elk deel van het kunstwerk dat door een onderwerp of object wordt ingenomen en negatieve ruimte zijn delen van het kunstwerk die niet als focuspunten in het werk worden aangemerkt.

Singer Sargent: Studie in San Viglio

Bijvoorbeeld, in dit schilderij van een boom tegen de lucht is de boom het brandpunt en dus de positieve ruimte in het schilderij, terwijl de lucht en het gras niet het brandpunt zijn en dus de negatieve ruimte vormen.

John Singer Sargent: Madame X

In dit portret van Singer Sargent is de figuur de positieve ruimte en kan de donkere achtergrond als negatieve ruimte worden beschouwd.

Positieve en negatieve ruimte is in elk schilderij anders. Bijvoorbeeld, in een schilderij van een portret tegen een bewolkte achtergrond, kunnen de wolken worden beschouwd als negatieve ruimte. Terwijl in een schilderij van een wolkenlandschap de wolken het centrale punt zullen zijn en daarom worden geclassificeerd als positieve ruimte. Het is aan jou als kunstenaar en de kijker om te beslissen wat positieve en negatieve ruimte is.

Eén doel van negatieve ruimte is de kijker visuele rust te bieden. Een ander doel is het creëren van nadruk van de positieve ruimte. Wat de portret- en boomschilderijen van Singer Sargent succesvol maakt, is het adequate gebruik van negatieve ruimte rond het brandpunt. Oefen het effectief gebruik van negatieve ruimte in je kunstwerken door je compositie te plannen en de negatieve ruimte tekenoefening .

Perspectief en dimensie

Gustave Caillebotte: Paris Street Rainy Day

Ruimte in de kunst gaat ook over het creëren van dimensie en diepte. Een kunstenaar kan bijvoorbeeld kiezen voor een stadsgezicht met een gevoel van diepe ruimte, met een voorgrond, middengrond en achtergrond. Het brandpunt van het kunstwerk kan aan de voorkant worden geplaatst. Bijvoorbeeld in dit Parijse straatbeeld, met gebouwen op de achtergrond. Gustave Caillebotte creëert diepte met atmosferisch perspectief De gebouwen op de achtergrond lijken minder contrastrijk, meer gedempt van toon en meer gelijkend op de kleur van de lucht in vergelijking met de gebouwen op de voorgrond. De figuren op de voorgrond lijken een hoger contrast in waarden en kleuren te hebben, met meer details en definitie. Hierdoor steken ze af tegen de achtergrond, waardoor ze het middelpunt van het werk worden.

Brandpunten en kleur

Claude Monet: oevers van de Seine bij Jenfosse - Helder weer

Er zijn twee manieren waarop een kunstenaar opvallendheid kan creëren met kleur. Er moet een hoog kleurcontrast zijn tussen ofwel de verzadiging van de kleuren, ofwel de tint.

Van Gogh: De Sterrennacht

Kleuren die tegenover elkaar staan op de kleurencirkel (complementaire kleuren), bijvoorbeeld paars en geel, of blauw en oranje hebben een hoog kleurcontrast qua tint.

Anders Zorn: Zelfportret

Wanneer je sterk verzadigde kleuren plaatst naast kleuren die meer gedempt van toon zijn, creëer je contrast en dus een brandpunt. Zo steken de verzadigde kleuren op het palet van Anders Zorn af tegen de gedempte tinten van de figuren.

Het brandpunt wordt echter enigszins bepaald door de contrastverhouding tussen de twee elementen. Bijvoorbeeld, als 80% van het doek is geschilderd in een gedempte toon, met een klein deel geschilderd met sterk verzadigde kleuren, zal het oog van de kijker worden getrokken naar het deel van het doek dat anders lijkt, omdat het afsteekt tegen de rest. Evenzo, als het grootste deel van het doek is geschilderd in koele, blauwe tinten met een klein stukje geel, dan valt het geel meteen op. Net als in 'De Sterrennacht' van Van Gogh. Je hoeft niet te gebruiken complementaire kleuren om een brandpunt te maken, bekijk onze gids van verschillende kleurenschema's voor meer ideeën.

Compositietechnieken om een brandpunt te creëren

Naast het rangschikken van visuele elementen om contrast te creëren in een schilderij, zijn er nog andere manieren om een onderwerp of object in een afbeelding opvallend te maken. Deze compositietechnieken zijn het proberen waard om een interessant en uniek stuk te maken.

Symmetrie

Claude Monet: Vissersboten bij Honfleur

Symmetrie is van nature esthetisch aantrekkelijk, maar in kunstwerken kan ze eenvoudig en repetitief lijken en soms de interesse missen. Ze komt overal in de natuur voor, bijvoorbeeld in de weerspiegeling van een meer, de symmetrie van bloemen en in gelaatstrekken. Als je symmetrie in je kunstwerk gebruikt, kun je de symmetrie doorbreken om een aandachtspunt te creëren. Als je bijvoorbeeld de volgende figuren zou schilderenreflectie van de lucht in een vlak, stilstaand meer, zou je de symmetrie kunnen doorbreken door een boot in het meer te plaatsen. De boot zou het oog trekken, tegen de achtergrond van herhaling en patroon .

Edgar Payne: Arizona Mesa

In dit schilderij van Edgar Payne bijvoorbeeld is de linkerkant van het doek een onvolmaakte afspiegeling van de rechterkant. De drie figuren doorbreken echter de verticale symmetrie van de rots, de lucht en het gras. Hierdoor ontstaat een brandpunt in het schilderij.

Plaatsing van een brandpunt

Bij het plaatsen van het brandpunt in je kunstwerk kun je gebruik maken van compositietechnieken en geometrie om het onderwerp eruit te laten springen. Deze geometrische compositietechnieken omvatten de regel van derden en de gulden snede.

Edward Hopper: Nighthawks

De regel van derden is een compositierichtlijn, die suggereert dat het verdelen van een beeld in drieën, zowel horizontaal als verticaal, een meer evenwichtige en harmonieuze compositie oplevert. Dit komt omdat het de natuurlijke manier volgt waarop onze ogen zich door een beeld bewegen. Door het brandpunt op een van de snijpunten van deze lijnen te plaatsen, wordt het oog op natuurlijke wijze getrokken.

Deze verhouding en de Gulden Snede verhouding kan worden toegepast op alles van landschapsschilderijen, tot portretten en stillevens.

Het brandpunt inlijsten

Edvard Munch: Witte nacht

Een eenvoudigere manier om je onderwerp in een schilderij of tekening te benadrukken is door het in te lijsten. Een inlijstingselement is elk visueel element dat wordt gebruikt om de compositie in te sluiten en een gevoel van diepte te creëren. De bomen in deze winterse scène omlijsten het huis in Edvard Munch's 'Witte nacht'.

Een ander voorbeeld: als u een landschap met bergen op de achtergrond schildert, kunt u rotsen of gebladerte gebruiken om uw brandpunt in te kaderen. Evenzo kunt u, als u een portretschilderij voor binnen maakt, een raamkozijn of een deuropening gebruiken om het brandpunt in te kaderen en zo het oog van de kijker de kamer in te trekken.

Meerdere brandpunten gebruiken

Niet elk schilderij hoeft één enkel brandpunt te hebben, sommige schilderijen hebben meer dan één brandpunt. Denk aan de kubistische werken van Pablo Picasso, of de expressieve futuristische schilderijen van Umberto Boccioni.

Umberto Boccioni: De straat komt het huis binnen

Deze voorbeelden zijn beide zeer kleurrijke, dynamische kunstwerken met gedurfde vormen en ontwerpen, waarbij elke vorm lijkt te vechten om de aandacht van de kijker. Het doel van deze kunstwerken is om een gevoel van chaos en onrust te creëren. Door meerdere grillige vormen dicht bij elkaar te schilderen in zeer verzadigde kleuren, ontstaat er een kijkervaring. ritme van de ogen die snel achter elkaar van het ene onderwerp naar het andere gaan.

Een manier om een geslaagde compositie te maken zonder één enkel brandpunt te gebruiken, is het creëren van ruimtelijke scheidingslijnen in een kunstwerk. Ruimtelijke scheidingslijnen zijn delen van een schilderij die opvallen door hun kleuren, waarden of onderwerp.

Paul Signac: De Velodroom

Het is een compositietechniek die wordt gebruikt om ritme en beweging De elementen in de verschillende delen van het kunstwerk zijn vaak verdeeld in brede vormen, van driehoeken, S-vormen of krommingen.

Claude Monet: De Seine bij Bougival in de avond

In dit schilderij van Monet bijvoorbeeld, buigt het meer, dat in kleur en toon met de lucht verbonden is, naar de horizon in een S-vorm. Ik heb de S-vorm over de ruimtelijke scheiding gemarkeerd. De donkere oever van de rivier volgt de S-vorm naar de horizon, waardoor duidelijke segmenten ontstaan waarop de kijker zich kan concentreren. Deze ruimtelijke scheidingen leiden het oog naar binnen en maken het voor de kijker gemakkelijker om zich op elk te concentreren.sectie, één voor één.

Tips om een sterk brandpunt te creëren

1. Plan je compositie zorgvuldig. Begin met het plannen van de compositie van je kunstwerk voordat je begint met schilderen of tekenen. Maak een compositieschets teken dan de elementen voordat je begint, zodat je je vanaf het begin kunt richten op het creëren van een sterk brandpunt.

2. Ga na hoe verschillende elementen op elkaar inwerken om contrast te creëren. Zo kunnen lijnen naar en van het brandpunt leiden, vormen kunnen rond het brandpunt cirkelen en kleuren kunnen met elkaar contrasteren om een sterk brandpunt te creëren.

3. Gebruik visuele technieken die impactvol zijn en de aandacht trekken. U kunt bijvoorbeeld meer verzadigde of contrasterende kleuren gebruiken in uw focuspunt, of u kunt er de nadruk op leggen met behulp van krachtige contouren. Experimenteer met verschillende technieken totdat u er een vindt die werkt voor uw kunststijl .

4. Let op het oogpad van de kijker. Probeer er rekening mee te houden hoe de kijker je kunstwerk bekijkt en ermee omgaat, en pas indien nodig je brandpunt daarop aan. Een manier om jezelf een nieuw perspectief op het kunstwerk te geven is het werk een spiegel voor te houden, zodat het perspectief wordt omgedraaid en je er met frisse ogen naar kunt kijken.

5. Houd rekening met feedback van anderen. Vraag input van andere kunstenaars of kunstdocenten die je feedback kunnen geven of je compositie het effect heeft dat je voor ogen had.

Eindelijk

Wanneer u een centraal punt in uw kunstwerk creëert, experimenteer dan altijd met verschillende compositietechnieken en benaderingen om te zien wat voor u het beste werkt. Of u nu de voorkeur geeft aan geometrische verhoudingen of organische vormen, er is geen juist antwoord als het gaat om compositie. Veel plezier met experimenteren en het maken van prachtige kunstwerken!