Asymmetrisch evenwicht in de kunst is een van de krachtigste middelen die kunstenaars kunnen gebruiken om visueel indrukwekkende composities met ritme en beweging te maken. Door elementen strategisch in een schilderij te plaatsen en gebruik te maken van... ontwerpprincipes zoals contrast, focus en eenheid kunnen kunstenaars succesvolle composities maken met een asymmetrisch evenwicht.

Leer in deze gids precies wat asymmetrisch evenwicht in de kunst is en hoe je het kunt gebruiken om je eigen unieke composities te maken.

Disclaimer: Fine Art Tutorials is een door lezers ondersteunde site. Wanneer u aankopen doet via links op deze site, kunnen wij een kleine commissie verdienen zonder extra kosten voor u.

Wat is asymmetrisch evenwicht in de kunst?

Asymmetrisch evenwicht houdt in dat een samenstelling dat er evenwichtig uitziet ondanks dat de objecten en onderwerpen ongelijk verdeeld zijn. Door visueel zwaardere elementen aan één kant van een schilderij of beeldhouwwerk te plaatsen, kunnen kunstenaars interessante effecten creëren. Asymmetrie maakt contrast mogelijk tussen verschillende elementen zoals lichte en donkere kleuren, vormen, texturen, lijnen, vorm en grootte van objecten. Het leidt ook tot het creëren van werken die meer lijken te hebben beweging en ritme.

Symmetrisch vs. asymmetrisch evenwicht

Leonardo da Vinci: Het laatste avondmaal

Kunstenaars bereiken een symmetrisch evenwicht wanneer de visuele elementen in een tekening of schilderij zijn zo opgesteld dat elementen aan elke kant van het doek elkaar nauwgezet spiegelen. De elementen lijken van gelijk visueel gewicht te zijn. Een voorbeeld van een kunstwerk met symmetrisch evenwicht is Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci. Figuren rond de tafel spiegelen elkaar grofweg op de horizontale as van het schilderij. Hierdoor is het visueel gewicht van kleur, lijn,waarden en ruimte aan weerszijden van het schilderij redelijk gelijk en esthetisch verantwoord.

Vincent van Gogh: Caféterras bij nacht

Anderzijds lijkt asymmetrisch evenwicht niet op een spiegelbeeld, maar worden elementen op een ongelijke manier geplaatst. De elementen worden echter in evenwicht gebracht door hun visuele gewicht en plaatsing. Een mooi voorbeeld van asymmetrisch evenwicht is Café Terras bij Nacht van Vincent van Gogh. In dit schilderij gebruikte van Gogh verschillende tinten blauw en geel om contrast en asymmetrisch evenwicht te creëren.De blauwe tinten van de lucht domineren de rechterkant van het schilderij, terwijl de gele tinten van het licht in de caféramen zorgen voor een visueel evenwicht aan die kant.

Een asymmetrisch evenwicht creëert een gevoel van beweging en ritme in een kunstwerk, terwijl symmetrisch evenwicht een gevoel van harmonie Hoewel de compositie van een schilderij met een asymmetrisch evenwicht ongelijkmatiger lijkt dan een symmetrisch evenwichtige compositie, worden de elementen toch zo gepland en geplaatst dat er een esthetisch aangename compositie ontstaat. Of deze nu symmetrisch of asymmetrisch is, balans is de sleutel tot een goede compositie.

Voorbeelden van schilderijen met asymmetrische balans

Anders Zorn: Zelfportret

Het schilderij 'Zelfportret' uit 1896 van Anders Zorn is een prachtig voorbeeld van asymmetrisch evenwicht in een schilderij. Zorn heeft zichzelf als centraal punt geplaatst en domineert de linkerbenedenhoek van het schilderij, in lichte tinten. Het licht dat weerkaatst op de benen van het model in de rechterbovenhoek brengt dit in evenwicht. Hierdoor ontstaat een meer harmonieuze en verbluffende compositie. Het oog van de kijker wordt geleid rondhet schilderij, eerst gericht op Zorn, dan op zijn palet, dan op het model in de verre hoek. In dit schilderij onthult Zorn elementen van zijn proces, waaronder de kleurenpalet Deze aandachtspunten worden scherp gesteld door het gebruik van waarden, waardoor een dynamisch kijkritme ontstaat.

Van Gogh: De Sterrennacht

Het schilderij 'De Sterrennacht' van Vincent van Gogh is een ander voorbeeld van asymmetrie in een schilderij. Dit iconische schilderij heeft kronkelende lijnen, die omhoog en over het doek stromen, waardoor beweging en evenwicht tegelijkertijd ontstaan. De donkere lijnen van de cipressen worden afgewogen tegen de lichte sterren aan de nachtelijke hemel, waardoor een vredige en rustgevende compositie ontstaat.

Asymmetrisch evenwicht en visuele elementen

De beeldelementen in de kunst zijn de onderdelen waaruit een schilderij is opgebouwd. Het zijn lijn, kleur, textuur, waarde, ruimte, vorm en vorm. Afhankelijk van hoe deze elementen worden gebruikt, kan een kunstenaar een esthetisch aangename compositie creëren met een asymmetrisch evenwicht.

Camille Pissarro: Boulevard Montmartre Ochtend, grijs weer

Elk van deze visuele elementen heeft een bepaald visueel gewicht in een kunstwerk. Visueel gewicht beschrijft hoe dominant een element is en hoezeer het de aandacht van de kijker opeist. Bijvoorbeeld, dikke lijnen hebben meer visueel gewicht dan dunne lijnen. Vervolgens zijn grote vormen Bovendien trekken verzadigde kleuren veel eerder de aandacht van de kijker dan gedempte grijstinten. Donkere kleuren vallen meer op dan lichte kleuren. Op dit schilderij van Pissarro worden de grote gebouwvormen in evenwicht gehouden door de kleine vormen van groepen mensen en karren. Hierdoor schiet de blik van de kijker tussen de onderwerpen door.

Rembrandt: Een zelfportret

Als een schilderij veel donkere kleuren heeft aan één kant van het doek en slechts een paar lichtere kleuren aan de andere kant, creëert dat contrast en brengt het schilderij in evenwicht. Als één kant van het schilderij bijzonder donker is, kan dat het evenwicht verstoren, dus probeer aan de andere kant wat kleine lichtpuntjes of kleuren te verwerken, of dat nu langs de verticale, horizontale of diagonale as is.kan deze techniek als voorbeeld zien in Rembrandts zelfportret, waarbij hij meer licht en detail in zijn haar aanbracht om een brandpunt Dit wordt in evenwicht gehouden door de highlights op het midden van zijn gezicht en kraag. Deze compositie is opvallend door het evenwicht tussen het visuele gewicht van de schaduwen en de hoeveelheid negatieve ruimte rond de figuur.

Asymmetrisch evenwicht creëren

Asymmetrische balans kan in de kunst worden gebruikt om visueel interessante composities te maken. Kunstenaars gebruiken vaak lichte en donkere tinten om contrast Bij het plannen van een kunstwerk met asymmetrie in gedachten, is het belangrijk om het visuele gewicht van de verschillende elementen in evenwicht te houden. Je moet ook nadenken over de plaatsing van de verschillende elementen binnen de compositie, aangezien ze niet aan beide zijden gespiegeld zullen zijn.

Bij het maken van een kunstwerk met asymmetrische balans is het belangrijk een aantal punten in gedachten te houden:

1. Denk aan de kleur, waarde vorm, textuur , lijn en ruimte bij het plaatsen van elementen.

2. Let op het visuele gewicht van elk element om evenwicht te bereiken.

3. Plaats elementen zorgvuldig om een ritme of beweging in het kunstwerk te creëren.

4. Kijk hoe de compositie er aan beide zijden uitziet, en pas zo nodig aan.

Asymmetrisch evenwicht is een geweldige manier om een interessante, opvallende compositie in kunstwerken te creëren. Door zorgvuldig na te denken over de plaatsing en het visuele gewicht van objecten binnen het kunstwerk, kunnen kunstenaars een opvallend en mooi meesterwerk creëren.

Compositietechnieken om een asymmetrisch evenwicht te bereiken

Pierre-Auguste Renoir: Varen bij Argenteuil

Een manier waarop kunstenaars met succes een asymmetrisch evenwicht in een stuk kunnen bereiken is met een kaderelement Renoir plaatste de zwaardere elementen aan één kant van de compositie, met de donkere bomen en rivieroever. Dit kadert de lichter getinte rivier en boten.

Claude Monet: De Huizen van het Parlement, zonsondergang

Een ander voorbeeld van een techniek die kunstenaars kunnen gebruiken om asymmetrisch evenwicht te creëren is de regel van derden. Verdeel het doek in drie gelijke delen. Breng vervolgens elementen in evenwicht door ze op de snijpunten van deze gedeelde gebieden te plaatsen. Dit creëert een visueel aantrekkelijker beeld. Het stelt je ook in staat om elementen strategisch te plaatsen op basis van de geometrie van het doek. Je kunt bijvoorbeeldBalanceer de plaatsing van één grote vorm op het rechter kruispunt met een verzameling kleinere complexe vormen op het linker kruispunt. Of je plaatst een figuur op één van de derde kruispunten en laat de achtergrondruimte rond de figuur om een gevoel van opvallendheid en asymmetrie te creëren.

Andere soorten evenwicht in de kunst

M.C Escher: Ontwikkeling II

Een ander type evenwicht in de kunst is radiaal evenwicht, waarbij elementen rond een centraal punt zijn gerangschikt. Dit creëert een gevoel van beweging en vestigt de aandacht op het centrum.

Claude Monet: Vissersboten bij Honfleur

Symmetrisch evenwicht is de laatste vorm van evenwicht in de kunst, die we al hebben genoemd. Hier is sprake van wanneer elementen zo zijn gerangschikt dat het kunstwerk aan beide zijden van een centrale as een gelijk evenwicht heeft. Dit type evenwicht creëert vaak een gevoel van stabiliteit en harmonie binnen het kunstwerk.

Eindelijk

Door gebruik te maken van contrast, spanning en asymmetrie kunnen kunstenaars emoties en uitdrukkingen bij de kijker oproepen die met andere soorten compositie niet mogelijk zouden zijn. Uiteindelijk maakt asymmetrie het mogelijk om visueel verbluffende werken te creëren die een blijvende indruk achterlaten.